7 Giải Pháp Chiến Lược Phát Triển Bền Vững Ngành Hàng Hải và Đường Thủy Việt Nam

7 Giải Pháp Chiến Lược Phát Triển Bền Vững Ngành Hàng Hải và Đường Thủy Việt Nam

🔹 7 GIẢI PHÁP CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN NGÀNH HÀNG HẢI – ĐƯỜNG THỦY

1️⃣ Đồng bộ thể chế: Hợp nhất luật, phân cấp rõ ràng, khuyến khích PPP.

2️⃣ Quy hoạch tích hợp: Thống nhất hàng hải – đường thủy, lấy cảng biển làm trung tâm.

3️⃣ Đầu tư hạ tầng có trọng tâm: Gỡ điểm nghẽn luồng tuyến, cải tạo cầu tĩnh không thấp.

4️⃣ Phát triển logistics đa phương thức: Kết nối sản xuất – cảng – đường sắt – đường bộ.

5️⃣ Hiện đại hóa và xanh hóa đội tàu: Đóng mới tàu sạch, phát triển công nghiệp đóng tàu.

6️⃣ Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh: Ứng dụng công nghệ, tự động hóa, vận tải thông minh.

7️⃣ Ưu tiên đầu tư công: Tập trung cho các dự án chiến lược, nâng vị thế logistics quốc gia.

  Ngành hàng hải và đường thủy nội địa đang đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy thương mại, kết nối logistics và phát triển kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, để phát triển bền vững và đồng bộ, Việt Nam cần triển khai những giải pháp chiến lược mang tính đột phá trong bối cảnh hội nhập toàn cầu sâu rộng.

Theo ông Lê Đỗ Mười, Bí thư Đảng ủy, Cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, lĩnh vực này dù đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận, nhưng vẫn còn nhiều tồn tại cần được giải quyết đồng bộ và quyết liệt.

Thực trạng ngành hàng hải – đường thủy hiện nay

• Việt Nam hiện có 34 cảng biển và 320 bến cảng, với tổng chiều dài cầu cảng vượt 100 km.

• Các cảng cửa ngõ quốc tế như Cái Mép – Thị Vải (Bà Rịa – Vũng Tàu) và Lạch Huyện (Hải Phòng) đã có thể đón tàu container lớn nhất thế giới (18.000 – 24.000 TEU).

• Nhờ đó, hàng hóa Việt Nam có thể kết nối trực tiếp với các tuyến vận tải quốc tế, giảm phụ thuộc vào các cảng trung chuyển trong khu vực và tiết kiệm chi phí logistics.

Tuy nhiên, ngành vẫn đối diện với nhiều thách thức lớn:

• Hạ tầng thiếu tính kết nối và đồng bộ.

• Đội tàu biển Việt Nam lạc hậu, tuổi tàu trung bình cao (15 – 20 năm), chủ yếu là tàu hàng rời và tàu dầu, thiếu tàu container cỡ lớn.

• Chỉ khoảng 5 – 10% hàng hóa xuất nhập khẩu được vận chuyển bởi đội tàu trong nước.

• Công nghiệp đóng tàu suy giảm, thiếu công nghệ, thiếu số hóa, và thiếu nguồn lực tài chính.

• Nguồn vốn nhà nước đầu tư cho lĩnh vực này còn thấp, chỉ chiếm khoảng 2 – 4% ngân sách giao thông vận tải.

7 Giải pháp chiến lược thúc đẩy ngành hàng hải và đường thủy Việt Nam

Trước thực trạng đó, ông Lê Đỗ Mười đã đề xuất 7 nhóm giải pháp chiến lược để nâng cao năng lực, tăng sức cạnh tranh và đảm bảo sự phát triển bền vững cho ngành trong thời gian tới:

1. Đồng bộ hóa thể chế pháp lý

• Hợp nhất Bộ Luật Hàng hải và Luật Giao thông Đường thủy Nội địa.

• Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong tổ chức thực hiện.

• Ban hành chính sách ưu đãi vượt trội để thu hút đầu tư tư nhân, mở rộng hợp tác công – tư (PPP).

2. Quy hoạch tích hợp, tổng thể

• Xây dựng quy hoạch và đề án phát triển thống nhất giữa hàng hải và đường thủy.

• Xác định vai trò trung tâm của cảng biển trong mạng lưới vận tải thủy liên vùng.

3. Đầu tư có trọng điểm cho hạ tầng

• Giải quyết điểm nghẽn luồng tuyến và hiện đại hóa hạ tầng.

• Cải tạo các cầu có tĩnh không thấp trên các tuyến vận tải thủy quan trọng.

4. Phát triển logistics đa phương thức

• Hình thành các hành lang vận tải chiến lược, kết nối trực tiếp từ các trung tâm sản xuất đến cảng biển.

• Tích hợp vận tải đường thủy – đường sắt – đường bộ, thúc đẩy chuỗi cung ứng hiệu quả.

5. Hiện đại hóa và “xanh hóa” đội tàu

• Ưu tiên chính sách hỗ trợ tài chính để đóng mới hoặc nâng cấp tàu container cỡ lớn, tàu sử dụng năng lượng sạch.

• Phục hồi và nâng cấp ngành công nghiệp đóng tàu thành ngành kinh tế mũi nhọn.

• Tăng khả năng tự chủ trong vận tải biển, giảm phụ thuộc vào tàu nước ngoài.

💡 Ngành hàng hải hiện là “huyết mạch” của thương mại quốc tế nhưng cũng là nguồn phát thải khí nhà kính đáng kể. Do đó, các giải pháp xanh hóa là điều kiện tiên quyết để phát triển bền vững.

6. Thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh

• Ứng dụng công nghệ mới, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu lớn trong vận hành và quản lý cảng, tàu.

• Hướng đến chuỗi logistics thông minh, thân thiện môi trường và tiết kiệm năng lượng.

7. Tăng đầu tư công, khai thác hiệu quả tiềm năng

• Ưu tiên vốn ngân sách nhà nước cho các dự án chiến lược, mang tính lan tỏa cao.

• Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các mục tiêu “xanh hóa vận tải”, nâng cao vị thế Việt Nam trong chuỗi cung ứng và logistics toàn cầu.

Kết luận

  Để đưa Việt Nam trở thành một trung tâm logistics và vận tải biển khu vực, ngành hàng hải – đường thủy cần có những bước đi mạnh mẽ, đột phá và bền vững. Việc triển khai 7 giải pháp chiến lược sẽ tạo đòn bẩy quan trọng, mở ra cơ hội chuyển mình mạnh mẽ cho toàn ngành trong giai đoạn tới.